ติดกำลังคูณสองให้เพื่อนๆ Change Makers เครื่องมือสำคัญเพื่อพิชิตทุนสนับสุนนด้วยหลักการ STAR พร้อมเริ่มก้าวแรกของการตั้งคำถามว่า ‘ทำไม’ เราต้องแก้ไขปัญหาสิ่งนี้ และปัญหาเหล่านั้นเป็นปัญหาใครกันแน่ที่เรากำลังมุ่งแก้ไขอยู่

เมื่อวันเสาร์ที่ 23 มีนาคม 2567 กองทุนรวมธรรมาภิบาลไทย (Thai CG Fund) ได้เกียรติรับเชิญจากงาน Good Society Day 2024 ภายใต้การร่วมจัดกับร้อยพลังเปลี่ยนประเทศและมูลนิธิเพื่อคนไทย บรรยายเชิงปฏิบัติการด้วยโจทย์ ‘Business Equipment’ สำหรับชาว Change Maker เพื่อสร้างทักษะการขอทุนแบบเร่งด่วน

สร้างเสริมพลังการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกในสังคมอาจไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ด่านหนึ่งที่ต้องผ่านให้ได้คือการขอทุนสนับสนุน หรือนักลงทุนที่พยายามมองหาโอกาสใหม่ๆ ซึ่งเราต้องใช้เวลาเพียงไม่กี่นาทีในการพูด Key Message ที่ต้องครบถ้วน และเห็นผลลัพธ์ทางสังคมภาพใหญ่ ทางทีม GovGrowth เอาเคล็ดลับมาฝากหลักการ The Golden Circle 

Start with WHY? เราต้องเริ่มต้นด้วยคำถามว่า ‘ทำไม’

โลกที่เต็มไปด้วยความท้าทายและปัญหาสังคมที่หลากหลาย ย่อมมีปัญหาที่เราอยากแก้ไขเยอะแยะ แต่น้อยคนอาจจะละเลยการตั้งคำถามว่า ‘ทำไม’ เราต้องทำมันด้วยล่ะ ซึ่งในบางครั้งและหลายครั้งที่โครงการมักตั้งต้นด้วยการแก้ไขอะไร มากกว่าการตอบคำถามเพื่อเจาะลึกลงไปว่าเราทำไปทำไมกันนะ แล้วทำไมต้องเป็นเราไปแก้ไขปัญหาเหล่านั้น

แนวคิดนี้ คือหลักการ the Golden Circle ถูกอธิบายโดยคุณ Simon Sinek เป็นหลักการสำคัญที่ทำให้บุคคลหรือองค์กรประสบความสำเร็จ โดยแบ่งเป็น 3 วงกลมหลักคือ

1. Why (ทำไม) - จุดเริ่มต้นของความสำเร็จคือการรู้ว่าทำไมเราถึงทำสิ่งที่ทำ อะไรคือจุดมุ่งหมายหรือความเชื่อพื้นฐานที่ขับเคลื่อนเรา มันเกี่ยวข้องกับแรงบันดาลใจและเป้าหมายในระดับลึก
2. How (อย่างไร) - เมื่อรู้ว่าทำไป ต้องรู้ต่อว่าเราจะทำสิ่งนั้นได้อย่างไร เราจะใช้วิธีการ กระบวนการ หรือกลยุทธ์อะไรเพื่อทำให้ไปถึงจุดมุ่งหมายนั้น
3. What (อะไร) - สุดท้ายคือสิ่งที่เราทำหรือสร้างขึ้นมา ผลิตภัณฑ์ บริการ หรือผลงานที่เป็นรูปธรรม ซึ่งเป็นสิ่งสุดท้ายที่ลูกค้าหรือผู้รับบริการจะได้รับ

Simon Sinek เสนอว่าองค์กรส่วนใหญ่มักจะเริ่มต้นจากการสื่อสารจากวงนอกสุด (What) เข้ามา แต่องค์กรที่ประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืนจะเริ่มจากวงใน (Why)

และขยายออกไป เพราะการสื่อสารและดึงดูดลูกค้าด้วย Why จะสร้างความผูกพันทางอารมณ์และแรงบันดาลใจ มากกว่าการขายสินค้าหรือบริการเพียงอย่างเดียว

สิ่งสำคัญที่คนส่วนใหญ่มักพลาดกันมากที่สุด คือการตอบคำถามทางใจให้ชัดเจน 

การทำเช่นนี้เพื่อตั้งเป้าหมายความต้องการ ความสำเร็จ และวางแนวทางที่นำไปสู่เป้าหมายความสำเร็จของเรา เมื่อลองเรียบเรียงจากความคิดได้แล้ว เพื่อนๆ ตอบคำถามอีกครั้งว่า “ทำไมต้องเป็นเราเข้าไปแก้ไขปัญหานี้ด้วยละ?”

• มองหาปัญหาที่ท้าทาย
• เข้าใจบริบท สาเหตุ
• วิเคราะห์ผลกระทบ
• ค้นหาแรงบันดาลใจ
• เชื่อมโยงกับเป้าหมายของคุณ

ลองไปตัวอย่างจาก IKEA ที่ใช้การสื่อสารเรื่อง WHY ที่เข้าถึงอารมณ์และความฝันของผู้คนที่อยากมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นผ่านการมีบ้านที่อบอุ่นและใช้งานได้ดี โดยไม่จำเป็นต้องจ่ายแพง ซึ่งเชื่อมโยงกับภารกิจของ IKEA ในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่ทำให้สิ่งนี้เป็นจริงได้ผ่านดีไซน์ที่ดี การผลิตที่มีประสิทธิภาพ และประสบการณ์การซื้อที่เหนือกว่าใคร สิ่งเหล่านี้นำมาสู่ความหลากหลายของผลิตภัณฑ์และบริการที่ลูกค้าจะได้รับ และกลายเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ IKEA เป็นแบรนด์เฟอร์นิเจอร์ที่ครองใจผู้คนทั่วโลกมายาวนานนั่นเอง

เล่าเรื่องให้เป็นดาว จัดลำดับความคิดด้วย STAR Model 

เมื่อเราสามารถตอบคำถามได้ว่าทำไมเราถึงต้องทำหรือแก้ไขปัญหาทางสังคมที่เราสนใจ เราก็สามารถเรียบเรียงข้อมูลต่างๆ ตามหลักการ STAR Model หรือเทคนิค STAR ประกอบด้วย Situation (สถานการณ์), Task (งาน), Action (การดำเนินการ), Result (ผลลัพธ์) โดยเรามักใช้เทคนิคนี้ในการสัมภาษณ์งาน แต่จริงๆ ก็สามารถประยุกต์ใช้กับการเขียนภาพรวมของโครงการได้เหมือนกัน แต่รู้หรือไม่ STAR มีวิธีการใช้ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น สามารถประยุกต์จากหลักการของ the Golden Circle ที่นำมา WHY > HOW > ACTION ด้วยแนวคิดหลักดังนี้

• Situation ต้องระบุปัญหา ความท้าทาย หรือเป้าหมายที่ชัดเจน เฉพาะเจาะจง และมีความสำคัญ เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจถึงที่มาและความจำเป็นของโครงการ
• Task ต้องกำหนดเป้าหมายหรือผลลัพธ์ที่ต้องการบรรลุให้ชัดเจน วัดผลได้ มีกรอบระยะเวลาและท้าทายในระดับที่เหมาะสม
• Action ต้องเล่ารายละเอียดขั้นตอน กระบวนการ และกิจกรรมสำคัญที่ดำเนินการเพื่อบรรลุ Task อย่างครบถ้วน มีตรรกะ และน่าสนใจ รวมถึงอุปสรรคและวิธีการแก้ไขปัญหาด้วย
• Result ต้องสรุปผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ ให้เห็นผลกระทบเชิงบวกที่มีนัยสำคัญ พร้อมยกตัวอย่างหรือหลักฐานประกอบ รวมถึงบทเรียนที่ได้รับด้วย
• เชื่อมโยงองค์ประกอบทั้ง 4 ให้สอดคล้องกันอย่างเป็นเหตุเป็นผล Situation นำไปสู่ Task จากนั้น Action ตอบโจทย์ Task และนำไปสู่ Result ที่สมบูรณ์ สะท้อนถึงการแก้ปัญหาใน Situation ได้อย่างตรงจุด
• ใช้ภาษาที่กระชับ เข้าใจง่าย ตรงประเด็น เน้นผลงานและผลลัพธ์เป็นหลัก หลีกเลี่ยงศัพท์เทคนิคหรือรายละเอียดที่ไม่จำเป็น เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจและจดจำเนื้อหาสำคัญได้ง่าย

ตัวอย่างจากโครงการส่งเสริมเกษตรกรอินทรีย์รุ่นใหม่เพื่อสร้างภาพลักษณ์ชุมชนแม่ทา จังหวัดเชียงใหม่ ที่นำมาเรียบเรียงผ่านเทคนิค STAR

อย่างไรก็ตาม STAR Model เป็นเพียงแค่เทคนิคหนึ่งสำหรับการเกลาความคิดเพื่อตกผลึกในประเด็นสำคัญ และช่วยเสริมให้การเล่าเรื่องมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้เพื่อนๆ Cahnge Maker สามารถนำไปใช้เป็นจุดเสริมให้การอธิบายโครงการมีความกระชับ ตรงประเด็น และเห็นภาพ เพราะผู้ดำเนินโครงการสามารถตอบคำถามของ WHY ที่มากกว่าคำว่า ‘ทำไม’ แต่เป็น ทำไม + แรงขับเคลื่อน,แรงบันดาลใจ ที่ช่วยให้การเรื่องเล่ามีมิติมากขึ้น ดึงดูดให้ผู้ฟังสนใจและจดจำได้

ทั้งนี้ ตัวของผู้พูด และบริบทแวดล้อม เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมให้การนำเสนอมีประสิทธิภาพและน่าจดจำมากขึ้น เช่น การเตรียมการอุปกรณ์หรือสื่อต่างๆ ก่อนเริ่มนำเสนอ สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการนำเสนอ การวางตัว จังหวะหายใจหรือการเน้นประโยคต่างๆ เพื่อสร้างความชัดเจนและจิตนการของผู้ฟัง

ขอบคุณภาพจากงาน Good Society Day 2024 ในกิจกรรมเชิงปฏิบัติการ “เกลาความคิด Pitching ขอทุน”