01 Apr 2024
สร้างธรรมาภิบาลและลดความขัดแย้ง ด้วยบัตรคะแนนชุมชน (Community Score Card)
สร้างธรรมาภิบาลและลดความขัดแย้ง ด้วยบัตรคะแนนชุมชน (Community Score Card)
ปลูกฝัง
link icon

โครงการนำร่องบัตรคะแนนชุมชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้

จากการที่ ‘กลุ่มลูกเหรียง’ ได้นำร่องโครงการบัตรคะแนนชุมชนมาแล้วกว่า 10 ชุมชน พบว่า ได้รับผลตอบรับเป็นอย่างดี ชุมชนเข้มแข็งมากขึ้นหลังได้รับการอบรม คนในชุมชนพยายามเข้าถึงการตรวจสอบและมีทัศนคติว่าเรื่องในชุมชนเป็นเรื่องของทุกคน ดังนั้น เพื่อให้มีการใช้เครื่องมือธรรมาภิบาลให้เกิดประโยชน์สูงสุด กลุ่มลูกเหรียงจึงมีความต้องการพัฒนาโครงการบัตรคะแนนชุมชนต่อในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ เพื่อเพิ่มช่องทางในการสร้างธรรมาภิบาล ลดความขัดแย้ง และแก้ไขปัญหาด้วยสันติวิธีโดยความร่วมมือของประชาชน


S__8552738_0.jpg

เพราะอะไรถึงต้องนำร่องที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้

การพัฒนาชุมชนเกิดจากความร่วมมือของทุกภาคส่วน แต่ในชุมชนของ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ยังขาดความร่วมมือระหว่างภาครัฐและประชาชนอยู่มาก เนื่องจากชุมชนมีทัศนคติว่าการพัฒนาชุมชนต้องเป็นหน้าที่ของรัฐฝ่ายเดียว อีกทั้งไม่มีกลไกในการตรวจสอบการทำงานของภาครัฐ การจัดสรรงบประมาณท้องถิ่นมาจากผู้มีอำนาจเพียงไม่กี่คน ทำให้นโยบายหรือโครงการไม่ตอบสนองความต้องการของชุมชน และเสี่ยงต่อการคอร์รัปชันได้


เพื่อป้องกันการบริหารจัดการที่ไม่เป็นธรรมและเสี่ยงต่อการคอร์รัปชัน จึงต้องส่งเสริมให้ชุมชนมีความรู้ความเข้าใจในบทบาทหน้าที่ รู้จักกลไกการมีส่วนร่วม เพื่อสร้างความโปร่งใสในการพัฒนาชุมชน สร้างความรับผิดชอบร่วมกันในชุมชน และทำให้ชุมชนสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างต่อเนื่อง


จุดประสงค์ของโครงการ

  • เสริมศักยภาพ สร้างความเข้มแข็งให้กับภาคประชาชนในแต่ละพื้นที่ในการมีส่วนร่วมกับการพัฒนาชุมชน
  • สร้างพื้นที่ให้เกิดการพูดคุยแลกเปลี่ยนระหว่างชุมชนกับภาครัฐ และนำไปสู่การสร้างแนวทางแก้ไขร่วมกันที่มีความโปร่งใสและผู้รับผิดชอบชัดเจน ลดความเสี่ยงในการทุจริตคอร์รัปชัน
  • ให้มีการนำเสนอข้อมูลและข้อเท็จจริงจากหน่วยงาน/องค์กร/ผู้นำ/ภาครัฐ ต่อประชาชน และเพื่อให้ประชาชนได้เสนอข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาชุมชน
  • เพิ่มความโปร่งใส ความรับผิดชอบ และการมีส่วนร่วมของประชาชในการบริหารจัดการภายในชุมชน
  • สร้างกระบวนการสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐและประชาชนที่ไม่ซับซ้อน ต้นทุนไม่สูงและประชาชนสามารถนำไปปฏิบัติต่อได้


Community Score Card คืออะไร?

กิจกรรมบัตรคะแนนศักยภาพชุมชน หรือ Community Score Card คือ เครื่องมือในการสร้างเสริมธรรมาภิบาลในท้องถิ่น ด้วยกลไกที่สนับสนุนให้ภาคประชาชนร่วมตรวจสอบการบริหารงานของภาครัฐที่สามารถทำได้ง่ายและต้นทุนต่ำ โดยมุ่งเน้นในการสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนและกระตุ้นให้ภาครัฐทำงานในกรอบที่ประชาชนต้องการ


Community Score Card จะช่วยเพิ่มศักยภาพชุมชนให้สามารถนำเสนอปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตของพวกเขาได้ สร้างความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาร่วมกันในระดับชุมชน ผ่านการให้ประชาชนลงคะแนนให้โครงการต่าง ๆ และการให้บริการของภาครัฐ รวมถึงแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความสำคัญ ความเร่งด่วนของปัญหา และผลกระทบของปัญหาต่อชีวิตของคนในชุมชน นำไปสู่การใช้สิทธิและเสียงของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามาตรวจสอบการทำงานของรัฐ ซึ่งจะทำให้ประชาชนเกิดความตระหนักถึงสิทธิและหน้าที่ของตัวเอง มีทัศนคติในการมีส่วนร่วมตรวจสอบการทำงานของภาครัฐมากขึ้น


Community Score Card มีขั้นตอนอะไรบ้าง

  1. การทำเวทีประชาคม: เชิญประชาชนในตำบลมาร่วมประชุมเพื่อสะท้อนปัญหาภายในชุมชน แสดงความคิดเห็นต่อสถานการณ์ปัญหา และร่วมกันเลือกปัญหาที่ต้องการแก้ไขเร่งด่วนที่สุดมาประมาณ 3 - 5 ประเด็น
  2. การลงคะแนนในบัตรคะแนนชุมชน: หลังจากได้ประเด็นจากการทำเวทีประชาคม จะมีการเชิญผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากทุกภาคส่วนมาให้คะแนนปัญหาในแต่ละประเด็น โดยปัญหาแต่ละประเด็นจะถูกนำไปแปะไว้บนกล่อง ส่วนประชาชนจะมีบัตรคะแนนจำนวนเท่ากับปัญหาและกล่อง จากนั้นประชาชนสามารถเลือกให้คะแนนตั้งแต่ 1 - 10 คะแนน และเมื่อนับคะแนนเสร็จ ประเด็นที่ได้รับคะแนนมากที่สุดจะถูกนำไปพูดคุยต่อในขั้นตอนต่อไป
  3. เวทีหาทางแก้ไขร่วมกัน: หลังจากประชาชนเลือกปัญหาที่ต้องการแก้ไขมากที่สุด คณะทำงานจะนัดหมายหน่วยงานที่เกี่ยวกับพร้อมกับประชาชน เพื่อเสวนาและหาแนวทางแก้ไขร่วมกัน และแต่งตั้งคณะกรรมการภาคประชาชนเพื่อตรวจสอบการแก้ไขปัญหาในประเด็นนั้น ๆ รวมถึงแต่งตั้งผู้ประสานงานจากหน่วยงานต้นเรื่อง
  4. เวทีคืนข้อมูล: คณะกรรมการภาคประชาชนจัดการประชุมเพื่อชี้แจงผลการดำเนินการแก้ไขปัญหา เมื่อหน่วยงานต้นเรื่องได้ดำเนินการแก้ไขเรียบร้อยแล้ว


S__8552741_0.jpg


ทำอย่างไรให้ยั่งยืน

ด้วยกระบวนการที่ไม่ซับซ้อน ต้นทุนไม่สูง และเข้าถึงประชาชนในระดับชุมชนได้ เมื่อได้รับการอบรมและเกิดความเข้าใจแล้ว จะทำให้ประชาชนสามารถนำไปใช้เองได้ง่ายและบริหารจัดการค่าใช้จ่ายได้อย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ยังมีองค์กรประชาสังคมที่เข้ามามีส่วนร่วมกับกระบวนการทำบัตรคะแนนชุมชน สามารถนำไปขยายต่อในชุมชนต่าง ๆ ที่กว้างขึ้น


S__8552746_0.jpg



AUTHOR
Luukrieang
Luukrieang
ส่งเสริมธรรมาภิบาลและต่อต้านคอร์รัปชันอย่างทันสมัย
PHOTOGRAPHER
Luukrieang
Luukrieang
สร้างพื้นที่แห่งความเป็นไปได้ผ่านทุนสนับสนุนและเครือข่ายการทำงาน